Örsan Şenalp, 15.12.2010
Unionbook, herkes biliyor ve kullanıyor diye onunlakarşılaştırıyorum, Facebook’un sendikal versiyonu. Şu an için genellikle Batılı, İngilizce konuşan: üyesi, uzmanı, yöneticisi, akademisyeni ile 2600’den fazla sendika insanını, sanal dünyada da olsa, bir araya getirmeyi başarmış bir sosyal ağ sitesi.
Site’nin ana dili İngilizce ama Google Çeviri desteği ile çevirim içi olarak, sayfaları ve içeriğin neredeyse tamamını her dile anında çevirmek mümkün.
Sürekli artıyor olsa da 2600 rakamı Facebook’un 500 milyon civarında olan üye sayısı yanında çok küçük kalıyor. Fakat Facebook’taki ‘çokluk’a karşı, emek hareketine bağlı, onun içinden gelen, politik bir bakışı ve örgütsel deneyimi olan çok sayıda insanı düz üye olarak aynı düzlemde bir araya getirmek, bu ‘sosyal ağ’ı çok daha etkin ve egemenler açısından tehlikeli bir mekanizmaya dönüştürüyor.
Hali hazırda sendikaların Web 2.0 denilen, yani katılım ve tepkiye olanak veren yeni iletişim/internet teknolojilerini (cep telefonu, Twitter, Facebook, email vs.) kullanarak örgütlendiklerini, dayanışma geliştirdiklerini ve işverene karşı uluslararası, ulusal veya yerel düzeylerde çok ani tepkiler verebildiklerini görüyoruz. Bu araçların uygun bir kombinasyonu ise Unionbook gibi bir mekanı sendikal hareket için çok daha önemli hale getirebiliyor.
Unionbook projesinin arkasında Kanada merkezli ama hızla uluslararasılaşmış bir ekip olan LabourStart ekibi var. LabourStart’ın ve projenin fikir babası ve öncülüğü yapan kişi ise sosyal demokrat bir perspektife sahip olduğu bilinen Eric Lee. Fakat ortaya çıkan mekanın taşıdığı potansiyel kişilerden bağımsız ve hem de her türlü politik perspektifi dönüştürebilecek kadar büyük; en azından bilindik perspektiflerle sınırlandırılabilecek gibi görünmüyor.
Geliştirilme aşamasında olan ve hala el yordamı ile ilerleyen Unionbook’u, internette ücretsiz ve kameralı telefon görüşmesine ve dosya değiş tokuşuna olanak sağlayan bir program olan Skype ile ve bir de Facebook ile aynı anda kullandığınızda, buna bir de Google’ın çeviri mekanizmasını eklediğinizde ortaya, dünyanın bütün işçilerini olmasa bile, internete erişimi olan, onu kullanacak zamanı, ilgisi ve becerisi olan bir çok işçiyi, sendika militanını ve uzmanını bir araya getirebilen bir platform ortaya çıkıyor.
Geçtiğimiz Haziran ayında İzmir Seferihisar’da düzenlenen Dünya Genç İşçi Buluşması 2010’un katılımcıları olarak ilginç bir olaya şahit olmuştuk. Bir Rus, bir Brezilyalı, bir Türk, bir Hollandalı işçi/sendika militanı, tamamen farklı yapıdaki dillerine rağmen, birbirlerinin dillerinden bir kelime bile anlamadan bir çok konuda anlaştılar ve tartışmaya girdiler, hatta birlikte boş zaman geçirebildiler. Seferihisar’da sosyal ağ mekanı örgütlenme ve eylem anlamında asıl olan gerçek dünya düzleminde kuruluydu. Yeni teknoloji işçiler arasındaki dil bariyerinin aşılmasına yardımcı olmuştu. Sosyal ağların sanal dünyaya taşınması ve yeni iletişim teknolojileri ile bireşimiyle ise işçi hareketi için yepyeni bir kapı aralanmış oldu.
Eleştirilecek yanları saklı kalmak koşuluyla, bu yeni teknolojiler sadece iletişim, dayanışma, paylaşım, değiş tokuş gibi, işçi hareketinin yenilenmesi, sendikal yapıların dönüşümü ve demokratikleşmesi gibi çok önemli fonksiyonlar yerine getirmenin ötesinde de bir potansiyel taşıyorlar. Bize göre artık, yarı sanal-yarı gerçek belki ama işçileri nerede olurlarsa olsunlar, milliyetleri ne olursa olsun birleştirebilecek ve doğrudan demokrasi ile işleyebilecek bir sendikal örgütlenmenin, en azından, düşlenebilmesi mümkün hale gelmiştir. Bu radikal bir duruma işaret etmektedir ve ilk reel deneyimler ortaya çıkmaya başlamıştır bile.
Unionbook üzerinde kurulan Sosyal Ağ Sendikacılığı (Social Network Unionism) grubunda, sektör, ülke, cinsiyet, veya başka hiç bir ayrım yapmadan, bireysel üyelik temelinde küresel olarak örgütlenecek, varsa ulusal sendikal üyelikler de korunarak işçilerin ulusötesi birliğini hedefleyen bir sendika kurmak üzere bir tartışma/inşa süreci başlamış durumda.
Wiki yöntemi ile tamamen demokratik ve katılımcı olarak başlayıp gelişmesi arzulanan tartışma/inşa süreci, şu anda sitenin ana dili olduğu için, İngilizce olarak yürütülüyor. Buna rağmen Google çeviri fonksiyonu kullanılarak farklı dillerde katkı yapmak mümkün. Nereye ve nasıl evirileceği önceden tasarlanmamış olan bu örgütsel inşa alanının, belli bir aşamada tam anlamıyla çok dilli hale getirilmesi kaçınılmaz olacak.
Unionbook üzerinde bunun dışında farklı amaçlara yönelik gruplar da yer alıyor. Bunlardan birisi de Sınıftan yana sendikal hareket grubu. Bu mekanı ise Türkiye’de işçi sınıfına dayalı bir sendikal anlayışı hâkim kılmak isteyenleri buluşturmayı hedefliyor.
Emek Dünyası okurlarını Unionbook’a katılmaya ve herkese açık bu çalışma gruplarına katkı vermeye ve bu mesajı yaygınlaştırmaya davet ediyorum.
Sosyal Ağ Sendikacılığı 